LED Aydınlatma Teknolojisi, enerji tasarruflu aydınlatmada en son teknolojidir. LED ‘Işık Yayan Diyot’, elektriği ışığa dönüştüren yarı iletken cihaz anlamına gelir.
LED aydınlatmanın düşük enerji tüketimi ve uzun ömrü sayesinde geleneksel aydınlatmaya göre çok daha ekonomiktir.
LED Aydınlatma Sistemleri Nasıl Çalışır?
Işık saçan diyotlardan oluşan LED sistemlerin temelinde elektriğin ışığa çevrilmesi söz konusudur. Işık kaynağı küçük görünse de (Farklı ebatlarda pek çok LED bulunmaktadır.) çevresindeki yansıtıcılar sayesinde ciddi bir noktasal etki sergilemektedir. Temel renkler olan Kırmızı, mavi ve yeşilin belli oranlarda karıştırılmasıyla farklı renkte LED aydınlatma elde edilebilir.
Karbondioksit salımı yok denecek kadar az olan LED, çevre dostu bir aydınlatma teknolojisidir. Üstelik LED lamba ve
armatürlerin yapısında cıva gibi ağır maddeler ve halojen gazlar bulunmadığı için, kullanım süreleri dolduğunda bile
doğaya zararları yoktur. Uzun çalışma ömrü ve darbelere karşı dayanıklı yapısı sayesinde bakım gerektirmeyen LED aydınlatma ürünleri, özellikle müdahale edilmesi zor alanlarda mükemmel çözümler sunar.
Led Aydınlatma Sistemlerinin Avantajları
- LED, diğer geleneksel ışık kaynaklarından daha dayanıklı, uzun süreli ve enerji verimlidir.
- Piyasadaki diğer aydınlatmalara göre %80 oranında bir enerji verimliliğine sahiptir. Enerji tasarrufu sağlar ve bakıma ihtiyaç duymaz.
- Bütünüyle şoka ve titreşime dirençlidirler.
- 50.000-100.000 saat/ömür değerleri ile oldukça uzun ömre sahiptir.
- UV ışınları yaymadıklarından sağlığa herhangi bir zararı bulunmamaktadır.
- LED’lerin kullanım alanları çok geniştir. Geniş bir ürün eşitliliğine sahip olan LED’ler şerit, çubuk, ampul, spot lamba,
led floresan gibi pek çok farklı formda ve işlevde karşımıza çıkarlar.
Led’li Aydınlatma Sistemlerinde Temel Kavramlar
Wone Aydınlatma ürün tasarımından ürünlerin müşteriye sevk edilmesine kadar ki bütün süreçlerde ulusal ve uluslar arası standartları gözetmektedir. Wone Aydınlatma’nın kalite vizyonu bu standartlar referans alınarak oluşturulmuştur. Bizim uyguladığımız led aydınlatma armatürlerinin tasarımı, geliştirilmesi ve üretim aşamasına kadar ki kullanılan standartlar;
IEC 60598-1
IEC PAS 62722-1 •
IEC PAS 62722-2-1 •
IEC 62612 •
CIE 121:1996 •
CIE 121-SP1:2009 •
IEC PAS 62717 •
IEC 60598-2-1 •
IEC 602031
İyi Bir Led Aydınlatma Aygıtında dikkat edilecek hususlar:
1- Doğru Uygulama için Doğru Led:
LED’ler ilk olarak 1920’de Rusya’da icat edildi.1962 yılında Amerika’da pratik olarak uygulanan elektronik bir bileşen haline getirildi.
Başlangıçta yalnızca zayıf kırmızı ışık verebiliyorken, son 10 yıl içerisindeki teknolojik gelişmeler ile çağdaş ledler görünür ışık, morötesi, kızılötesi gibi çeşitli dalga boylarında yüksek parlaklıkta ışık verebilmektedirler.
1- Doğru Uygulama için Doğru Led:
LED’ler ilk olarak 1920’de Rusya’da icat edildi.1962 yılında Amerika’da pratik olarak uygulanan elektronik bir bileşen haline getirildi.
Başlangıçta yalnızca zayıf kırmızı ışık verebiliyorken, son 10 yıl içerisindeki teknolojik gelişmeler ile çağdaş ledler görünür ışık, morötesi, kızılötesi gibi çeşitli dalga boylarında yüksek parlaklıkta ışık verebilmektedirler.
Ledler yapısal olarak ikiye ayrılır:
a- SMD (Surface Mounted Device)
Bu tip ledler PCB ile kullanım gerektiren, otomatik dizgi makineleri ile dizilebilen, kullanımı yaygın olan ledlerdir. En sık kullanılan SMD led kılıf tipleri: 2835,3014,5050,3535,5630 dir. Bu led kılıfları genellikle bir çok marka tarafından üretilebilmektedir.
b- COB (Chip on Board): Genellikle akım bağımlı yüksek güç gerektiren uygulamalarda kullanılır. PCB Gerektirmez. Son yıllarda, seramik tabanlı COB Led’lerin aydınlatma performansı arttırılmıştır.
Kullanım amacına göre ise ikiye ayrılırlar:
a- Akım Bağımlı Yüksek Güç Ledleri: Genellikle sabit akım değişken gerilim söz konusudur. En sık kullanılan akım seviyeleri 350mA, 500mA, 700mA, 1050mA v.b Yüksek güç ledleri COB tip ledler olabileceği gibi, SMD tipi ledlerde olabilir. Genellikle Downlight, Ray Spot ürünlerde yüksek lümen çıkışlarından dolayı COB ledler tercih edilmektedir.
b- Gerilim Bağımlı Lineer Ledler:
Bu tip Led ler genellikle uzun, lineer hatların aydınlatılmasında kullanılır. Gerilim seviyesi 24 VDC, 48 VDC gibi sabit iken, akım seviyesi hattın uzun- luğuna göre hesap edilerek, uygulama yapılır.
2- Soğutucu:
Led’ injonksiyon sıcaklığının Led üreticileri tarafından beyan edilen sınır değeri aşmaması, Led’ in uzun ömürlü olması için önemli bir kriterdir. Soğutucu tasarımını yaparken, Led’ li ürünün kullanım alanı, duruş pozisyonu önemlidir. Temelde Led’ lerin sıcaklıklarının ölçüm metodları WONE Test Laboratuvarı tarafından kullanılan Uluslararası Standartlara göre belirlenmektedir.
Tj= Tsp+ θthPtotal
TJ : Led Jonksiyon Sıcaklığı (°C) TSP : LedSolder Point Sıcaklığı (°C) θth: Termal Direnç (°C/W)
Örnek Uygulama:
Nichia 183 Serisi , NS6W183B kodlu Led için verilen katalog değerleri ;
- Imax : 350mA
- VMax : 3.6 V
- Termal Direnç : 6 (°C/W)
- PDis : 2.88 W
- Tjmax : 135 (°C)
Tasarlanan yeni LED Downlight Soğutucunun Wone Test Laboratuvarında yapılan ölçüm sonuçları ;
Led ürün sıcaklığı doyuma ulaştıktan ve stabil olduktan sonra Tsp: 110°C olarak ölçülmüştür.
Tj= Tsp+ θthPtotal Tj = 90 + 6.2,88
Tj = 107,28 °C
Led soğutucu, Led Chip üreticisi tarafından beyan edilen sınır jonksiyon sıcaklığı değerini aşmamaktadır.
3- Driver:
Kullanılacak led tipine göre, uygun güç-akım-gerilim seviyelerinde sürücü seçimi, led’ in ömrü bakımından kritik öneme sahiptir. Kullanılacak sürücülerin en temel görevlerinden birisi de, led ile şebeke arasındaki enerji kalitesi büyüklüklerini dengelemesi, düzenlemesidir. Aydınlatma armatürleri tasarımı yapılırken, kullanılacak sürücü seçiminde dikkat edilmesi gereken hususlar ;
- Şebeke kaynaklı gerilim çökmelerini tolere edebilmeli,
- Özellikle akım harmoniklerine karşı korumalı olmalı,
- Gerilim dalgalanmalarına karşı tolerans aralığı olmalı,
- Varistor, aşırı gerilim sigortası gibi devre elemanlarını içermelidir.
Wone Aydınlatma ürünlerinde Dünyaca ünlü MeanWell, Aimtec ve Tridonic marka sürücüler kullanılır.
4- Reflektör:
Led Aydınlatma Armatürlerinin en önemli bileşenlerinden birisi de Reflektör’ dür. Klasik ışık kaynaklarında kullanılan reflektörler ile led ışık kaynaklarının reflektörleri karakteristik olarak birbirinden farklıdır. Wone Aydınlatma kendi patentli tasarımı reflektörleri ile 10 derece çıkış açısından, 75 dereceye kadar reflektörler Downlight, Ankastre, Ray Spot, , Sokak Armatürü, Projektör, Endüstriyel Sarkıt gibi ürün gruplarında kullanıl- maktadır. Reflektörler özellikle vurgu aydınlatmasının önemli olduğu Ankastre Spot ve Ray Spot gibi ürünlerde daha fazla önem arz etmektedir. Reflektör çıkış açısı yukarıdaki resimden de görüleceği gibi, Led armatür ile obje arasındaki mesafeye bağlı olarak Cutoff açısı belirlenerek oluşturulur.
5- Mercek:
Mercekler led’ in lümenini güçlendirmek ve/veya belirli bir açı kontrolü ile dağıtmak amacıyla kullanılır. Son zamanlarda sokak/cadde aydınlatmasında ön-arka ve yanlara ışık çıkışına olanak sağlayan kare/dikdörtgen lensler kullanılmaktadır.
6- Verimlilik:
Aydınlatma armatürünün verimi Lümen / Watt ile ifade edilir. Lümen, aydınlatma armatürü içerisinde kullanılan ışık kaynağının ışık akısını ifade ederken, Watt ; Aydınlatma armatürünün çıkış gücünü ifade eder. Lümen / Watt ile anlaşılması gereken ve beklenen ise aydınlatma ar- matürünün optimum çıkış gücü ile maksimum ışık akısının elde edilmesidir.
LED Kullanım Alanları
Yol ve Caddelerde LED Aydınlatma
Yol aydınlatması şehir aydınlatmasının en önemli bölümünü kapsar. Yol aydınlatmasının amacı, geceleyin yolda güvenli, çabuk ve rahat hareket etmeyi mümkün kılmaktır. Bunun için iyi görme koşullarının sağlanması gerekir. Ancak iyi görme koşullarının sağlandığı bir yol aydınlatmasının kalitesinin iyi olduğu söylenebilir. İyi bir yol aydınlatması toplam trafik hacminde yolların, kavşakların, tehlikeli yerlerin ve engellerin kolay ve zamanında algılanmasına ve trafiğin güvenli, hızlı ve rahat bir şekilde ilerlemesine imkan verir.
Dış Mekanlarda LED Aydınlatma
Gelişen teknoloji ile birlikte şehirlerde ve dış mekanlarda sadece güvenlik ve görünürlük gerekçesiyle değil, aynı zamanda estetik bir görünüm oluşturmak üzere uygun aydınlatma teknolojisinin seçimi büyük önem taşımaktadır. Geleneksel aydınlatma tekniklerinin maliyetli ve statik yapısının aksine yüksek oranda tasarruflu olması, esnek ambiyanslar sağlaması, pratik ve benzersiz bir aydınlatma deneyimi sunduğu için dış ortamlarda led aydınlatma tercih edilmektedir.
Endüstri Tesislerinde LED Aydınlatma
Geleneksel Aydınlatma yöntemlerinin sık periyotlarla yapılan değişim ve bakım gibi maliyetli zorlukları vardır. LED çözümlerimiz uzun ömürleri sayesinde sık değişim ihtiyacını ortadan kaldırıp, enerji tüketimini önemli ölçüde azaltırken ışığın yüksek kalitesinden ödün vermeyecek şekilde tasarlandığından dolayı endüstriyel faaliyetlerinizin daha sürdürülebilir ve uygun maliyetli olmasına yardımcı olacaktır. Ofislerde LED Aydınlatma, aydınlık düzeyleri çalışanların performansını önemli ölçüde etkiler. Işığın rengi, ortamın ambiyansı, kullanılan aydınlatma armatürün çeşidi, ışık kaynağının türü hepsi insan psikolojisine etki ederken, aydınlatma daha dengeli olduğunda ve işleve göre ayarlandığında verimlilik önemli ölçüde artırılabilir. LED aydınlatma çözümlerinin esnek ve uyarlanabilir yapısı bu verimlilik artışında önemli rol oynar.
Perakende Sektöründe LED Aydınlatma
LED çözümleri perakende mağazalarına son derece uygundur. Çarpıcı ölçüde dikkat çekici efektlerle alışveriş deneyiminin tümüne katkıda bulunabilir. Bir ürünü vurgulayabilir veya ilgi uyandırabilir; ayrıca ruh halini yansıtarak alışveriş deneyimi için mükemmel ortamın yaratılmasına yardımcı olabilir.
Aydınlık Düzeyi Dağılımı: Aydınlatılan mekânın her noktasında aynı aydınlık seviyesini yakalamak zordur. Işık kaynakları doğru konumlandırılmadığı takdirde parlama, loşluk, karanlık kalan kısımlar, gölge oluşumu gibi olumsuz tablolar ortaya çıkacaktır. Gölge oluşumunu; ışık kaynağından çıkan ışığın dolaylı yollardan cisme ulaştırılması, ışık kaynaklarının minimum gölge oluşturacak şekilde konumlandırılması ya da birçok noktadan ışığın yönlendirilmesi şeklinde ortadan kaldırabiliriz. Aydınlatma şiddetinin belirlenen koşulların üzerinde olması yorgunluk ve baş ağrısı gibi fiziksel sorunlara sebep olur.