Çünkü yol aydınlatması deyince, otoyollar, ekspres yollar, çevre yolları, şehir içi ana trafik yolları, şehir içi trafik yolları, cadde ve sokaklar, bağlantı yolları, kavşaklar, meydanlar vb. Yerlerin sabit yol aydınlatma tesisleriyle aydınlatılması anlaşılır. Burada yol aydınlatması hakkında Uluslararası Aydınlatma Komisyonu (CIE, Commission Internationale del'Éclairage) tavsiyelerine ve Alman normlarına (DIN) göre bazı temel bilgiler verilecektir. Bu bilgiler yol aydınlatması ile ilgili bütün konuları kapsamayacak, sadece yol aydınlatmasının kalitesini belirleyen büyüklükler ve bir yol aydınlatma projesinde takip edilecek yol ile sınırlı olacaktır.
1. YOL AYDINLATMASININ AMACI
Yol aydınlatmasının amacı, geceleyin yolda güvenli, çabuk ve rahat hareket etmeyi mümkün kılmaktır. Bunun için iyi görme koşullarının sağlanması gerekir. Ancak iyi görme koşullarının sağlandığı bir yol aydınlatmasının kalitesinin iyi olduğu söylenebilir. İyi bir yol aydınlatması toplam trafik hacminde yolların, kavşakların, tehlikeli yerlerin ve engellerin kolay ve zamanında algılanmasına ve trafiğin güvenli, hızlı ve rahat bir şekilde ilerlemesine imkan verir. Yayalar bakımından yapılan iş daha basittir. Yayalar yolu geçebilmek için araçların varlığını hızla kontrol edebilmeli ve önündeki mesafe ile araçların hareketleri hakkında karar verebilmelidir.
2. YOL AYDINLATMASININ KALİTESİNİ BELİRLEYEN BÜYÜKLÜKLER
İyi görme ve çabuk fark etme bakımından bir yol aydınlatma tesisatının kalitesini belirleyen büyüklükler şunlardır;
- Yol yüzeyinin parıltısı,
- Yol yüzeyi parıltısının düzgünlüğü,
- Yolun yakın çevresinin aydınlık düzeyi,
- Kamaşma durumu,
- Görsel ve optik klavuzlama,
- Işık rengi,
2.1 Yol Yüzeyinin Ortalama Parıltısı (Luminans)
Bir yol üzerinde aydınlık etkisi bakımından en önemli büyüklük parıltı (Luminans)dır. Parıltı uluslararası notasyonlara göre L harfi ile gösterilir ve birimi cd/m2'dir.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Genel olarak her türlü yolda aynı ortalama parıltı değerleri muhafaza edilmelidir. Ancak ekonomik düşünceler çok kez muhtelif yol türlerinde 2 cd/m2' lik ortalama parıltı düzeyinin tutulmasına imkan vermez. Onun için ortalama parıltı düzeyleri trafik yoğunluğu ve yol türüne göre Tablo'da gösterildiği gibi 2 cd/m2 'den 0,5 cd/m2 'ye kadar basamaklandırılmıştır.
2.2 Yol Yüzeyi Parıltısının Düzgünlüğü
Cisimlerin iyi görülebilmeleri ve sürücünün görme konforu bakımından yol yüzeyinde mümkün olduğu kadar düzgün bir parıltı dağılımı istenir. Parıltı dağılımı iki faktörle verilir. Bunlardan birincisi bileşke veya toplam parıltı faktörü, yolun gözlemciden itibaren 60 m ile 160 m arasında 100 m'lik hesap alanında en küçük parıltı değerinin ortalama parıltı değerine oranı ile boyuna düzgünlük faktörü de her şeritin orta çizgisi üzerinde bulunan bir gözlemci için o şeritin orta çizgisi boyunca iki lamba arasındaki en küçük ve en büyük parıltı değerlerinin oranı ile tanımlanır ve U1 = Lmin / Lmax Ile gösterilir.
2.3 Yolun Yakın Çevresinin Aydınlık Düzeyi
Yol yüzeyi parıltı düzeyi ve düzgünlüğünün ölçülmesi kolay olduğu halde, çevre parıltısının ölçülmesi oldukça zordur. Bu nedenle CIE yolun yakın çevresini aydınlık ve karanlık çevreler diye ikiye ayırmaktadır. Çevre, karanlık olduğunda aydınlık ve düzgün bir yol üzerinde giden sürücü bu aydınlık düzeyine adapte olduğundan, karanlık alanlardaki seçiciliği çok azalır. Bu nedenle karanlık çevrelerdeki yolların parıltı düzeyi biraz daha düşük tutulmalıdır. (Tablo, sütun 2,3)
Yapılan çalışmalar 5 m genişliğindeki bir yol parçasının buna komşu 5 m'lik çevrede parıltısının %50'den az olmayan <
Pedaş Aydınlatma 2023 © Tüm Hakları Saklıdır.
